بررسی موضوع ترجمه‌پذیری غزلیات حافظ در شیراز
تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۴۹۳۰۴۸
ایسنا/فارس سیصدوسی‌امین نشست حافظانه‌ی مرکز حافظ‌شناسی و کرسی پژوهشی حافظ، با موضوع «حافظ و مسئله‌ی ترجمه‌پذیری غزلیات، با تکیه بر ترجمه‌های آلمانی از دیوان حافظ، با حضور صاحبنظران، حافظ پژوهان و اساتید دانشگاه برگزار شد.
سیصد و سی‌امین نشست حافظانه‌ی مرکز حافظ شناسی و کرسی پژوهشی حافظ با همکاری اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و مرکز پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و با حضور جمعی از دانشگاهیان و اهالی فرهنگ و ادب استان فارس عصر یکشنبه ۲۲ دیماه در شیراز برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش ایسنا در این جلسه مدیر روابط بین‌الملل مرکز حافظ‌شناسی و استاد بازنشسته‌ی ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز به ترجمه‌ی اشعار حافظ در پیچ وخم زمان پرداخت و تعدادی از ترجمه‌های انگلیسی حافظ را معرفی و نقد کرد.
دکتر فریده پورگیو، در جمع‌بندی کلام خود، گفت: بررسی مقایسه‌ای ترجمه‌های انگلیسی چندمترجم در قرون گذشته و نیز در قرن بیستم نشان می‌دهد، مترجمان قدیمی با زبان و ادبیات فارسی آشنا بوده و بسیاری از آنان، در ترجمه‌ی اشعار حافظ سعی در حفظ فرم و محتوا (از نظر قافیه و انتخاب واژگان مناسب در زبان مقصد) داشته‌اند. اما مترجمان قرن بیستم که اکثرا خود نیز شاعر هستند، ولی با زبان فارسی به‌ندرت آشنایی دارند، براساس ترجمه‌های قبلی یا با کمک افراد آشنا به زبان فارسی، ترجمه‌هایی نوشته‌اند که بیشتر برداشتی شخصی از شعر حافظ به شمار می‌رود. ایشان با بیان اینکه نمی‌توان اینگونه برداشت‌ها را نادیده گرفت، توضیح داد: در دنیای نقد کنونی و با استفاده از نظریه‌ی پذیرش ادبی (Reception Theory) نیاز هست که به بررسی برداشت‌های گوناگون در جوامع و دوره‌های مختلف از اشعار حافظ بپردازیم. دکتر پورگیو در خاتمه، به مرکز حافظ‌شناسی پیشنهاد داد که این مقوله را مورد توجه قرار داده و در آینده‌ای نزدیک بدان بپردازد.
در ادامه‌ی این نشست، دکتر حسن نکوروح، استاد بازنشسته‌ی ادبیات آلمانی دانشگاه شیراز به تاثیرپذیری گوته از حافظ و سعدی و ترجمه‌ی برخی اشعار این دو شاعر ایرانی در دیوان شرقی-غربی گوته پرداخت. او با بیان این مقدمه که در ترجمه، به‌ویژه ترجمه‌ی شعر، همیشه با دوگانگی یا بیگانگی سروکار داریم، گفت: هرچه وابستگی به سنت‌های ملی بیشتر باشد، دوگانگی یا بیگانگی یادشده بیشتر نمایان می‌شود. چنانکه درباره‌ی شعر حافظ، به بیش‌ترین وجه، ظهور می‌کند. به‌گفته‌ی دکتر نکوروح، گوته از گلستان و بوستان سعدی ترجمه‌هایی انجام داده است، اما آوردههای شاعر آلمانی از گلستان و بوستان، اغلب تنها با اندکی تغییر نقل شده، درحالیکه درمورد غزل‌های حافظ برعکس، تغییرات به‌حدی است که یافتن منبع الهام شاعر، غالباً دشوار و گاه حتی ناممکن مینماید.
وی ضمن بیان مشابهت‌هایی در دیوان شرقی-غربی گوته با دیوان حافظ و گلستان و بوستان سعدی، گفت: گوته به‌طور ویژه از دو نظر، به همتای ایرانیاش وامدار میماند، یکی قالب سونت که آن را برابر غزل دانسته‌اند و دیگر، طنزی که پشت لحن جدی شعر پنهان شده است.
وی افزود: درباره‌ی طنز غربی که شاعر آلمانی هم به آن نظر داشته، بیش از هر چیز دوپهلوبودنش را به‌عنوان مشخصه‌ی بارز آن بیان کردهاند، سخنی که درباره‌ی طنز رندانه‌ی حافظ هم در موارد بسیاری صادق است. منتها وجوه دیگری هم به آن اضافه می‌شود که کار توضیح و توصیف را بسیار پیچیده می‌کند.
استاد ادبیات آلمانی با اشاره به اوضاع سیاسی اجتماعی عصر حافظ و سعدی، بیان داشت: طنز گوته، طنزی آشکار از نوع Ironie است که نه فقط در اشعار گوته، بلکه نزد شاعران و نویسندگان دیگر غربی نیز همزمان با طنز دیگری همراه است و در زبان‌های اروپایی Humor نامیده می‌شود.
وی افزود: این نوع اخیر طنز که نمونه‌ی بارز آن را در گلستان سعدی بسیار میبینیم، طنزی است شادمانه (که همین هم نه فقط شادمانگی شعر و نثر گلستان را موجب شده، بلکه روشنی و شفافیت کلام او) که از اوضاع و احوال اجتماعی دوران زندگیاش که با دوران سلطنت اتابکان فارس مصادف بوده، سرچشمه میگیرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در مقابل، طنز حافظ که خود به رندی از آن تعبیر می‌کند، طنزی است پنهان و پیچیده که نه فقط گوته با آن مشکل داشته، بلکه خواننده‌ی فارسی نیز از دیرباز از دریافتش ناتوان بوده و اغلب به آن به گونه‌ی کلامی مقدس نگریستهاند، که در مکتبخانهها نیز به همین عنوان در کنار کتاب مقدس آسمانی بدون دریافتی میخواندهاند و نیز وسیلهای بوده برای تفأل، که آنگاه نیز اغلب تنها به درک کلماتی دل خوش میکرده که به گمان خود، پیام مدنظرشان را در آن می‌یافتند.
نکوروح با اشاره به بخش‌هایی از کتاب نظریه‌ی رنگ‌های گوته که اثری است علمی-عرفانی و گوته در آن از خلقت عالم به انسان میرسد، در مقایسه با شعر حافظ تأکید داشت: باید گفت که گوته با دید نوتر خود که از جهان مدرن (مدرن نسبت به دنیای حافظ) برگرفته با شیوهای مناسب آن شعر را پیش برده تا بر دنیای سنتی عصر حافظ چیره گردد. دنیایی که شعر همتای محبوبش به کمک شیوه‌ی بی‌مانندش با ابیات گسسته و مستقل از هم، ممنوعیت عشق را در آن عالم ایستا در ساختار خود به نمایش گذاشته است. ازین‌رو میتوان شعر گوته را از دیدگاه معرفتشناسی گامی به جلو دانست.
این نشست از سلسله‌نشست‌های مرکز حافظ‌شناسی بود که امسال با محوریت موضوعی «حافظ و ترجمه» برگزار شده است و به‌دلیل تمرکز بر "ترجمه‌های آلمانی" تازگی داشت.
پیش‌تر مرکز حافظ شناسی، نشست‌هایی با عنوان «بازشناسی ترجمه‌ی پل اسمیت استرالیایی از دیوان حافظ» با سخنرانی دکتر زهرا طاهری و «مقایسه‌ی موسیقایی شعر حافظ و ترجمه‌های انگلیسی آن» با سخنرانی دکتر پورگیو و آقای پیام درخشان‌فرد در نیمه‌ی اول سال ۹۸ برگزار کرده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۴۹۳۰۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خبر‌هایی از بررسی مشکلات روستای چاشم مهدیشهر
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سمنان،️ ️ مجموعه خبری "گشت خبری"، خبر‌های متنوع و رویداد‌های خبر ساز استان سمنان است که در بخش خبری ۲۰ سیما مرکز سمنان در شب گذشته پخش شده است.
در این مجموعه خبری، دیگر رویداد‌های متنوع از سراسر استان سمنان، با موضوعات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری، علمی به نمایش درآمده است و مخاطبان می‌توانند این مجموعه خبری را مشاهده کنند.
مجموعه "گشت خبری" خبر ۲۰ سیما مرکز سمنان، هم چنین در کانال فضای مجازی خبرگزاری صداوسیما استان سمنان به نشانی @news_semnsnirib نیز بارگذاری می‌شود و علاقه‌مندان به دنیای خبر می‌توانند این اخبار را مشاهده و یا دانلود کنند.
هوادار خاطی سپاهان ۱۰ سال محروم شد